Μια διασκευή του “Volare” στο “The Voice”. Η ιστορία του τραγουδιού (Σαν Ρέμο, ESC, διασκευές, βραβεία, δικαστήρια)

Στα χθεσινά battles, ξεχώρισε -μεταξύ άλλων- το δίδυμο του Αντώνη Βλάχου με την Τζίνα Βασιλεία στο γνωστό και μη εξαιρετέο “Volare (Nel blu dipinto di blu)” (Ιταλία 1958) του Domenico Modugno. Είναι μάλιστα η δεύτερη φορά σε αυτή τη σαιζόν που ακούγεται σε talent show κάποιο τραγούδι που σχετίζεται με τη Γιουροβίζιον, αφού πριν από λίγες μέρες είχαμε τη χαρά να δούμε το “Hijo de la luna”.

Το μαγευτικό “Hijo de la luna” (υποψήφιο Ισπανία 1986) στο Junior Music Stars

Ποιο είναι, όμως το “Volare”;

Είναι το πιο επιτυχημένο τραγούδι όλων των εποχών από το Σαν Ρέμο, αλλά και τη Γιουροβίζιον κι αυτό με τις περισσότερες διασκευές (έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 920!!!). Κέρδισε δύο Grammy (το μόνο μη αγγλόφωνο τραγούδι και το μόνο γιουροτράγουδο που έχει κάνει κάτι τέτοιο), για τον δίσκο και το τραγούδι της χρονιάς (Record of the Year, Song of the Year), καθώς και τρία βραβεία της Cash Box Billboard για καλύτερη ανδρική ερμηνεία, τραγούδι και δίσκο της χρονιάς. Είναι το πρώτο τραγούδι από μη Αμερικανό, Καναδό ή Βρετανό καλλιτέχνη που ανέβηκε στην κορυφή του αμερικανικού τοπ. Το αμέσως επόμενο ήταν το “The Sign” των Σουηδών Ace of Base (1994). Είναι το πλέον πολυπαιγμένο ιταλικό τραγούδι εντός και εκτός Ιταλίας. Το τραγούδι πήρε και δύο μεταθανάτια βραβεία, ένα βραβείο δημιουργικότητας το 1998 –στα 40χρονα από την κυκλοφορία του- από την εταιρεία SIAE (Società Italiana degli Autori ed Editori), και ακόμα ένα το 2001 (Sanremo Music Festival Special Award), επειδή έκανε το συγκεκριμένο φεστιβάλ να έχει παγκόσμια απήχηση. Στα 50χρονα της Γιουροβίζιον βραβεύτηκε ως το 2^ο καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών μετά το Waterloo, στα πλαίσια του σώου “Congratulations”. Ο Benny Andersson των ABBA δήλωσε ότι και ο ίδιος ψήφισε το “Volare”! το 2008, στα 50 χρόνια του τραγουδιού εκδόθηκε γραμματόσημο που απεικονίζει έναν άνδρα να πετά στον γαλάζιο ουρανό. Το 2010 στα πλαίσια του φεστιβάλ Viña del Mar της Χιλής, όπου το ερμήνευσε η Simona Galeandro, βραβεύτηκε ως το δημοφιλέστερο τραγούδι του 20^ου αιώνα.

Τη βραδιά που το είπε στο Σαν Ρέμο, ο δεύτερος τραγουδιστής ήταν ο Johnny Dorelli, τον οποίο χτύπησε με μπουνιές, όταν πέτρωσε και δεν ήθελε να εμφανιστεί στη σκηνή από τον πανικό του. Ο μικρός συνήλθε, είπε υπέροχα το τραγούδι κι από τότε έγιναν πολύ φίλοι. Όπως έχει δηλώσει ο εκπρόσωπος του Βελγίου, Fud Leclerc, o Modugno με μια κιθάρα το τραγουδούσε παντού. Είναι δε, το ένα από τα δύο τραγούδια στην ιστορία της Γιουροβίζιον που εκτελέστηκε δύο φορές, διότι κάποιες χώρες δεν το είδαν, έχοντας προβλήματα στην αντέννα. Το δεύτερο ήταν το “Algo pequeñito” (Ισπανία 2010), για άλλο λόγο.

Παραλειπόμενα για το 1958 εδώ:

Αφιερώματα Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision : 1958

Ο Franco Migliacci εμπνεύστηκε τους στίχους, τους οποίους άρχισε να δουλεύει από τον Ιούνιο του 1957, από δύο πίνακες του Marc Chagall. Είχε κανονίσει μια εκδρομή στη θάλασσα με τον Modugno. Ενόσω περίμενε, ήπιε κρασί και αποκοιμήθηκε. Είδε έντονα όνειρα και, σαν ξύπνησε, κοίταξε τις απομιμήσεις των δύο πινάκων που κρέμονταν στον τοίχο του σπιτιού του. Στο “Le coq rouge” (ο κόκκινος κόκορας) υπήρχε ένας κίτρινος άνδρας κρεμασμένος στον αέρα ενώ στο “Le peintre et son modelle” (ο ζωγράφος και το μοντέλο του), το μισό πρόσωπο του ζωγράφου ήταν βαμμένο μπλε. Άρχισε λοιπόν να γράφει ένα τραγούδι για έναν άνδρα που ονειρεύεται να βαφτεί μπλε και να πετάξει σαν πουλί. Το ίδιο βράδυ άρχισαν να δουλεύουν τους στίχους μαζί με τον Modugno, δίνοντας τον αρχικό τίτλο “Sogno in blu” (Όνειρο σε μπλε). Το 2008 η χήρα του Modungo, ηθοποιός Franca Gandolfi, θυμήθηκε ότι μια φορά, μετά από μια καταιγίδα, όταν είχε ανοίξει το παράθυρό του, ο Modugno είχε την ιδέα να αλλάξει το ρεφραίν, εισάγοντας τη λέξη “Volare”. Σύμφωνα με άλλη πηγή, το θέμα του είναι εμπνευσμένο από μια εικόνα πάνω σε ένα πακέτο τσιγάρα.

Με τη φωνή του Domenico Modugno πήγε στο #1 στην Αμερική για πέντε εβδομάδες (μάλιστα ήταν το single της χρονιάς στο Billboard) και στο #1 Ιταλίας και Αυστραλίας, #2 Καναδά, Ολλανδίας και Νορβηγίας, #5 Βραζιλίας και Νότιας Αφρικής, #10 Αγγλίας, #17 Γαλλίας, #34 όλης της Ευρώπης, αλλά και σε άλλα μικρότερης εμβέλειας charts. Τους αγγλικούς στίχους, που χρησιμοποιήθηκαν από τους περισσότερους διασκευαστές του τραγουδιού, έγραψε ο Mitchell Parish. Εναλλακτικούς στίχους έγραψε η Gracie Fields. Η γερμανική βερσιόν με τον Peter Alexander σκαρφάλωσε στο #2 της Γερμανίας. Πούλησε 22 εκατομμύρια αντίτυπα και ήταν ουσιαστικά το τραγούδι που εκτόξευσε της πωλήσεις των ιταλικών ασμάτων, τόσο στην Ιταλία, όσο και παγκοσμίως.

Διασκευάστηκε από πολλούς σταρ σε πολλές γλώσσες: Dean Martin (#1 Αυστραλίας και Λουξεμβούργου, #2 Αγγλίας, #3 Νορβηγίας, #15 ΗΠΑ, #27 Καναδά, #38 Ευρώπης), Bobby Rydell (#3 Καναδά, #4 Αμερικής, #5 Νέας Ζηλανδίας, #22 Αγγλίας, καθώς και πολλά άλλα αμερικανικά charts), Al Martino (#1 Βελγίου, #3 Ολλανδίας, #33 ΗΠΑ), McGuire Sisters (#7 Νορβηγίας, #80 ΗΠΑ), Marino Marini & His Quartet (#5 Φλάνδρας, #13 Αγγλίας), Jouw Ogen (#5 Φλάνδρας), Willy Alberti (ο πατέρας της Willeke-NL 94), Petula Clark, David Bowie, Charlie Drake (#28 Αγγλίας), Gypsy Kings (#19 Βελγίου, #30 Ολλανδίας, #86 Αγγλίας, #1 Billboard Hot Latin Songs, καθώς και σε διάφορα latin charts), Leny Eversong (#42 Βραζιλίας), Johnny Dorelli (#26 Ιταλίας), Umberto Marcato (#20 Καναδά), Charlie Drake (#28 Αγγλίας), Musicaitalia per l’Etiopia (#27 Ιταλίας), Barry White, The Platters, Ella Fitzgerald, René & Renato, Dalida, Connie Francis, Juliette Gréco, Luciano Pavarotti, Caterina Valente, Louis Armstrong, Count Basie, Laura Pausini & Eros Ramazzotti, Rita Pavone, Richard Clayderman, Mina. Ο Andrea Bocelli το είπε σε μια διαφήμιση της Barilla.

Από γιούροσταρ το διασκεύασαν ακόμα ο Emilio Pericoli (ITA 62, 63), o Cliff Richard (UK 68, 73), η Emma Marrone (ITA 14), ο Claudio Villa (ITA 62, 67), o Engelbert Humperdinck (UK 12), o Oleksandr Ponomaryov (UKR 03), ο Al Bano (ITA 67, 76), o Gianni Morandi (ITA 70), οι Chico & the Gypsies feat. Nana Mouskouri (LUX 63), η Nora Brockstedt (NOR 60, 61) σε νορβηγικά και σουηδικά. Σε ζωντανές εμφανίσεις το έχουν ερμηνεύσει οι U2, Frank Zappa, Prince, Paul McKartney.

Παιζόταν ακατάπαυστα επί τέσσερεις μήνες στα ραδιόφωνο και τα μεγάφωνα του Broadway. Είναι ένα από τα 100 singles με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών του 20^ου αιώνα. Το 2008 ανακηρύχθηκε «Anno Domenico» (= Χρονιά του Domenico), χρονιά κατά την οποία κυκλοφόρησε ένα μεγάλο κύμα νέων διασκευών. Επιπλέον έχει ακουστεί σε φιλμ, σήριαλ και διαφημίσεις ανά τον κόσμο. Κυκλοφόρησε σε τέσσερα διαφορετικά δισκάκια (έχοντας ως B-side τα τραγούδια Vecchio frak, Nisciuno po’ sapè, Strada ‘nfosa, Lazzarella, αντίστοιχα).

Λίγο μετά την κυκλοφορία του τραγουδιού, ο Antonio de Marco κατηγόρησε τον Modugno και τον Migliacci ότι είχαν αντιγράψει ένα δικό του άσμα, που δεν είχε κυκλοφορήσει, αλλά είχε παιχτεί σε συναυλίες, με τίτλο: “Il castello dei sogni” (1956). Ο Modugno τον πήγε στα δικαστήρια για συκοφαντική δυσφήμηση και ο De Marco καταδικάστηκε από το δικαστήριο του Μιλάνου. Όταν έγινε η δίκη σε δεύτερο βαθμό στη Ρώμη, ισχυρίστηκε ότι είχε χάσει την παρτιτούρα, όταν πήγε να κατοχυρώσει το τραγούδι στην SIAE, την οποία με κάποιο τρόπο είχε βρει ο Modugno. Επιπλέον, ένας ειδικός αποφάνθηκε ότι δεν είχε κλοπή, έτσι Mοdugno και Migliacci αθωώθηκαν τελεσίδικα.

Όσον αφορά στο Σανρέμο έχει διαρρεύσει ότι η επιτροπή είχε αποκλείσει το Volare και ότι το έβαλε στα 20 του τελικού μετά από πολλές διαβουλεύσεις. Ηταν η πρώτη εμφάνιση του Domenico Modugno στο Φεστιβάλ ως τραγουδιστή, μάλιστα άλλαξε ριζικά τον τρόπο ερμηνείας των Ιταλών, οι οποίοι μέχρι τότε παρέμεναν ακίνητοι. Αντίθετα, εκείνος άνοιξε τα χέρια του, σαν να επρόκειτο να πετάξει, κάτι που άρεσε πάρα πολύ στο κοινό, το οποίο χτυπούσε τα πόδια ρυθμικά σε τέτοιο σημείο, ώστε οι τεχνικοί της RAI να το παρακαλέσουν να σταματήσει, διότι ο ήχος ακουγόταν αλλοιωμένος μέσα από τα μικρόφωνα. Είχε τέτοιο άγχος, ώστε η γυναίκα του του είπε πριν ανέβει στη σκηνή, για να τον ταρακουνήσει, ότι περιμένει παιδί.

Το τραγούδι ξεκινά με ένα σουρεαλιστικό πρελούδιο, το οποίο συχνά παραλείπεται στις διασκευές: “Penso che un sogno così non ritorni mai più. Mi dipingevo le mani e la faccia di blu; poi d’improvviso venivo dal vento rapito, e incominciavo a volare nel cielo infinito.” (“I think that a dream like that will never return; I painted my hands and my face blue, then was suddenly swept up by the wind and started to fly in the infinite sky”), Είναι μια δραματική μπαλάντα, στο ύφος των chanson, που περιγράφει τα συναισθήματα ενός άνδρα, όταν είναι με την αγαπημένη του. Τότε νιώθει σαν να πετά στον μπλε ουρανό που έχει το ίδιο χρώμα με τα μάτια της.